Περί Κικής Δημουλά ( She faces the music ).

      www.protagon.gr

  Στην Ελλάδα μόνον ένα είδος «διανοούμενου» αναγνωρίζεται: εκείνο που ακολουθεί την κυρίαρχη ιδεολογία όταν αυτή η ιδεολογία εμφανίζεται ως αντιπολιτευτική – ακόμα καλύτερα όταν εμφανίζεται ως επαναστατική. Αλλά η ιδεολογική ηγεμονία είναι μια σύνθετη πραγματικότητα: όπως έχει συζητηθεί ξανά και ξανά, η Ελλάδα γλίτωσε την προσάρτηση στο σοσιαλιστικό μπλοκ με τίμημα την ιδεολογική ηγεμονία της παραδοσιακής Αριστεράς. Και η παραδοσιακή Αριστερά που ανέλαβε τον πολιτισμό (με τα γνωστά αποτελέσματα) -ενώ η Δεξιά ανέλαβε την οικονομία και τον κρατικό μηχανισμό (με τα γνωστά αποτελέσματα)- δεν ανέχεται δημιουργούς που προβάλλουν ανεξάρτητο ή «δεξιό», συντηρητικό λόγο. Εννοείται πως ο καθορισμός του «δεξιού/συντηρητικού» επαφίεται στην κρίση της Αριστεράς. Έτσι, τελευταία, όλο και συχνότερα, διαβάζω ειρωνικά και ασεβή σχόλια για την Κική Δημουλά, μια μεγάλη ποιήτρια: άνθρωποι που δεν έχουν ιδέα από την ποίησή της -και από την ποίηση γενικά- την κακοχαρακτηρίζουν διαστρεβλώνοντας και υπεραπλουστεύοντας τις δημόσιες δηλώσεις της.

       Τι κρίμα για τη χώρα μας. Τι κρίμα που είμαστε τόσο στενοκέφαλοι, φθονεροί, μικροπρεπείς, τόσο ασφυκτικοί για τους δημιουργούς. Τι κρίμα που μας λείπει η φαντασία, η γενναιοδωρία, ο ανοιχτός ορίζοντας. Δεν μπορούμε να παραδεχτούμε ότι υπάρχουν πολλαπλές αλήθειες, πολλαπλές οπτικές: η μαρξιστικοσταλινική ιδέα της «μίας και μοναδικής αντικειμενικής πραγματικότητας» είναι μια παγίδα για τη δημοκρατία και τον πολιτισμό. Η Αριστερά αντιδρά σπασμωδικά έναντι οποιουδήποτε δεν είναι «δικός της»: η Κική Δημουλά δεν είναι δική της. Και γι’ αυτό επικρίνεται ακόμα και η ποίησή της ως «μικροαστική» και «ναρκισσιστική»: ο Ζντάνοφ, ο Μπέρια, όλη η σταλινική ομάδα της λογοκρισίας βρίσκονται στο κύτταρο της ελληνικής Αριστεράς και τροφοδοτούν την επιθετικότητά της. Επαινείται ακόμα η στρατευμένη λογοτεχνία, εκείνη των ψευτο-λόγιων χωρικών που εξυμνούν το χώμα, το αίμα και τον ιδρώτα του λαού. Η Κική Δημουλά δεν είναι ούτε από αυτούς.

Οι Έλληνες δημιουργοί είναι δημαγωγοί που παραλλήλως σέρνονται πίσω από τον «λαό». Για να διατηρήσουν και να διευρύνουν το κοινό τους, το κολακεύουν, επαναλαμβάνουν τις προκαταλήψεις του, προσεταιρίζονται τα φιλολαϊκά κόμματα της μόδας. Η Κική Δημουλά δεν καταδέχεται να μεταμορφωθεί για να αρέσει στους παλαιοαριστερούς και στους νεόκοπους ψευτοεπαναστάτες: εκφέρει τη γνώμη της και στη συνέχεια, όπως κάνουν όλοι οι πολίτες, πληρώνει το τίμημα. Αλλά, στην περίπτωσή της, ταιριάζει η διφορούμενη αγγλική έκφραση: she faces the music. Kι ο χρόνος θα δείξει ποιανού ο λόγος αξίζει να ακουστεί και ποιανού είναι ηχώ παρωχημένων και χρεοκοπημένων ιδεολογιών.

*Η Σώτη Τριανταφύλλου είναι συγγραφέας.